"Tributo a Johnny Cash"

Para la feria de Durango Zarama publica un nuevo tema dentro de un recopilatorio-homenaje a Johny Cash. Como ya os adelanté en su dia "Jon & Johny Kash" es la historia de un euskaldun de Boise tratando de conciliar la Euskadi de sus fantasias con la que se encuentra en la realidad. Por supuesto, hemos elegido aires "Country" . Os paso enlace y más info en euskera:

Duela aste batzuk, Facebooken Johnny Cashi (1932-2008) eskainitako orriaren arduradunek kantaria hitz batekin definitzeko eskaera egin zuten. Hogeita zortzi milatik gora erantzun jaso zituzten, eta horien artean denetarik zegoen: aurreikus zitezkeen erantzun tipikoak (ikono, legenda, Jainko, bakan, hilezkor, heroi, beltz, edo nola ez, abizenaren esanahiaz baliatuz, diru), eta zehatzagoak edo harrigarriagoak (potroak, hazi-ereile, hezikaitz, sumendi, min, iraultzaile…). Aldiz, edozein artistak beretzat nahiko lukeen dohaina  nabarmentzen zuten hainbat erantzunetan: benetakoa. Johnny Cashek horietako bat zirudien, bizitzak bidean jarritako gorabehera, kontraesan eta oztopoen gainetik aurrera egiten eta bere bere buruarekin koherente izaten asmatu zuen pertsona. Cash autobiografiaren gaztelaniazko argitalpenaren hitzaurrean Ignacio Julià kazetariak idatzi zuenez, “Johnny Cash bizirautearen ordezkari peto-petoa izan zen, azken gaizkilea, legenda bizia, urteek ondutako gizabanakoaren jakinduriaren aurrean gazteriaren jarrera hutsal eta konformista modu lotsagabean saritu duen musikaren negozioan egotea egokitu zitzaion bere garaiko gizon bat”.

Haurra zelarik elizan gospel abestiak kantatzen hasi zen Cash, eta aldi berean etxean amak Carte Familyren kantu herrikoiak irakasten zizkion. Geroago, Cash bera familia horretako kide bihurtu zen. 50eko hamarkadan Memphisen finkatu eta lehen grabazio arrakastatsuak egin zituen (Folsom Prison Blues, I Walk the Line, Get Rhythm…) Sun Records diskoetxe mitikoan, 60-70eko hamarkadetan country musikaren izar bilakatu zen, outlaw mugimendua osatuz Kris Kristofferson, Waylon Jennings eta Willie Nelsonekin, besteak beste, baina 80ko hamarkadan ahanzturaren txokoan galdu zen, harik eta 1994an Rick Rubin ekoizleak American Recordings diskoa grabatzea proposatu zion arte. Haren arrakastaren ondoren, beste sei disko grabatu zituen, heriotza heldu arte lan eginez. Sail bikain horrek Cashen musika ibilbidea berpizteaz gain, entzule gazteengana hurbildu zuen, country musikarekin zerikusirik ez zutenengana. Hain zuzen, kantu propioez gain, Nick Cave, Bonnie Prince Billy, Bob Marley, Neil Young, Glen Danzig edota U2ren kantuen moldaketak ere jaso zituen sail horretan. Hainbat belaunaldi eta estilotako musikariak Cashen ibilbidea aldarrikatzen hasi ziren.

Johnny Cash hil zenetik zortzi urte igaro ostean, Euskal Herrian kantari estatubatuarrari egin zaion lehen omenezko diskoa duzu esku artean. Hogei talde batu egin dira beltzezko gizonaren kantuak gogora ekartzeko –“txiroak eta zapalduak, hiriaren alderdi goseti eta itxaropenik gabekoan bizi direnak omentzeko” erabaki zuen beti arropa beltza janztea-. Kantu horietako asko ez dira Cashek sortutakoak, baina dagoeneko jendeak harekin lotzen ditu ezinbestean, baita azken bi  hamarkadetako pop edo rock kantu ezagunak direnean ere: Personal Jesus (Depeche Mode), Hung my Head (Sting) edo Hurt (Nine Inch Nails).

Cashen nortasun itzelak, ahots sakon eta hunkigarri horrek, dena bereganatzeko ahalmena baitzuen.

Tributo a Johnny Cash diskoak Cashen kantu ezagunenetako asko jasotzen ditu, lehen urteetan grabatutako arrakastak (Folsom Prison Blues, I Walk the Line, Ring of Fire, Cocaine Blues, Get Rhythm edo Jackson) zein American Recordings saileko klasiko berriak (Delia’s Gone, When the Man Comes Around…), ahantzi gabe Bob Dylan (It Ain’t me Babe), Jimmy Webb (Highwayman) eta lehen aipatutako kantuen bertsioak. Taldeen artean ere aniztasuna dago: punk-rock taldeak (Vómito, Hysteria, Carniceros del Norte, Porco Bravo edo Morfi Grei, La Banda Trapera del Río-ko kide ohia), glam-ekoak (Diaboli Kash), metal-ekoak (Elenco, Ratzinger, Arbian), hardcore-koak (Zartako), rock sureño-koak (Hash), blues-ekoak (Last Fair Deal, Petti, Travelling Brothers) edota rock&roll-ekoak (Los Rotos). Aipamen berezia merezi du Gure kasuan Zaramak ez du bertsiorik egin, baizik eta Cashen omenezko kantu bat sortu dugu, Jon & Johnny Cash, zeinean txistua, countrya eta aurreskua batzen saiatu garen.